17. Správa na úseku katastru nemovitostí
Katastr je soubor údajů o nemovitostech v ČR, zahrnující jejich soupis a popis, jejich geometrické a polohové určení.
Katastr je ucelený, průběžně aktualizovaný, počítačový informační systém o nemovitostech.
Právní úprava:
katastrální zákon
o zápisech a jiných vlastnických práv k nemovitostem
o zeměměřičských a katastrálních orgánech
o poskytování údajů z katastru nemovitostí ČR
Evidence nemovitostí a evidence práv vztahujících se k nemovitostem byla původně rozdělena na dvě linie. Jeden typ evidence byly veřejné knihy a druhý typ pozemkové katastry.
Zemské knihy – byly úředními knihami zemského soudu, do nichž se původně zaznamenával průběh soudního řízení
Gruntovní knihy – předmětem zápisu byly celé poddanské usedlosti
Pozemkové knihy – sloužily k zápisům vlastnických a dalších věcných práv
Železniční knihy – zvláštní druh veřejných knih, zapisovaly se nemovitosti určené k provozu drah pro veřejnou dopravu
Tereziánský katastr z r. 1748
Tereziánský katastr z r. 1757
Panský katastr
Nový Josefínský katastr – panské a poddanské půdy
Stabilní katastr a Pozemkový katastr
V druhé pol. 20. st došlo k zavedení tzv. jednotné evidence půdy a poté k obnovení evidence nemovitostí, která fungovala až do r. 1992, základem evidence bylo evidování veškerých údajů o nemovitostech na území ČR, evidence byla svěřena střediskům geodézie v jednotlivých okresech
Orgány VES
Český úřad zeměměřičský a katastrální
Zeměměřičský úřad
Zeměměřičské a katastrální inspektoráty
Katastrální úřady
Katastrální pracoviště
Předmětem katastru nemovitostí je to, co se v katastru eviduje a dále jsou předmětem katastru vztahy a údaje, které se do něj zapisují.
V katastru nemovitostí se evidují:
pozemky v podobě parcel,
budovy spojené se zemí pevným základem
byty a nebytové prostory
rozestavěné budovy nebo byty a nebytové prostory
Pozn. Pozemky evidované v katastru se dělí na zemědělské pozemky a nezemědělské, v katastru se neevidují drobné stavby
Obsah katastru je uspořádán v jednotlivých katastrálních operátech členěných do katastrálního území. Jedná se o operát písemný a mapový.
Nahlížení do katastru a poskytování ústní informace poskytuje katastrální úřad bezplatně.