22. Správa kultury - správa na úseku kulturních památek
Právní úprava
Zákon o státní památkové péči
Zákon o ochraně sbírek muzejní povahy
Zákon o prodeji a vývozu předmětů kulturní hodnoty
Zákon o knihovnách a podmínkách provozování veřejných knihovnických a informačních služeb
Zákon o archivnictví
Zákon o české televizi
Zákon o českém rozhlasu
Tiskový zákon
Zákon o neperiodických publikacích
Zákon o rozhlasových a televizních poplatcích
Kultura – Souhrn materiálních a duchovních hodnot vytvořených lidmi v procesu historického vývoje.
Veřejnoprávní aktivity spadající do úseku správy kultury
1) Péče o kulturní památky
2) Knihovní, muzejní a galerijní činnost
3) Divadelní činnost
4) Vydávání periodického a neperiodického tisku
5) Činnost hromadných sdělovacích prostředků
Působnost orgánů státní správy a samosprávy v oblasti kultury
Státní správa
Ministerstvo kultury
Obec v přenesené působnosti
Kraj v přenesené působnosti
Samospráva
Obec v samostatné působnosti
Kraj v přenesené působnosti
Péče o kulturní památky, národní kulturní památky, památky UNESCO
Kulturní památky – Věc movitá nebo nemovitá, která vykazuje zákonem dané znaky (Ležáky, Morový sloup Choceň)
Vlastní péče o kulturní památky – Prohlášení věci za kulturní památku představuje vznik práv a povinností a to jak na straně státu, tak na straně vlastníka
Základní povinnosti vlastníka kulturní památky:
a) Zachování a udržování kulturní památky v dobrém stavu (na své vlastní náklady)
b) Ochrana před poškozením, ohrožením, znehodnocením nebo odcizením
c) Užívání kulturní památky pouze způsobem, který odpovídá jejímu kulturnímu významu, památkové hodnotě a technickému stavu
d) Při převádění či přenechání věci je povinen upozornit toho, na koho věc převádí nebo komu ji přenechává, že se jedná o kulturní památku.
e) Oznámen každé zamýšlené změny v užívání obecnímu úřadu obce s rozšířenou působností
f) Povinnost písemně nabídnou movitou kulturní památku a národní kulturní památku v případě jejího prodeje Ministerstvu kultury.
Národní kulturní památky – Vyšší stupeň ochrany, tvoří nejvýznamnější součást kulturního bohatství národa (Říp, Křivoklát, Bezděz)
Např. PARDUBICKÝ KRAJ: Pardubický zámek (2010), Zelená brána, Městské divadlo (2003), Kunětická hora (1998)
Památky Unesco – organizace spojených národů pro výchovu, vědu a kulturu – založena r. 1945, sídlo v Paříži.
Historické jádro Prahy (1992)
Historické jádro Českého Krumlova (1992)
Historické jádro Telče (1992)
„Sloup Nejsvětější Trojice“ v Olomouci (2000)
Historické jádro Kutné Hory s chrámem sv. Barbory a katedrálou Nanebevzetí Panny Marie v Sedlci (1995)
Lednicko-Valtický areál (1996)
Vesnice Holašovice (1998)
Vila Tugendhat v Brně (2001)
Zámek a zahrady v Kroměříži (1998)
Zámek v Litomyšli (1999)
.
Dále mezi Unesco patří:
Průvod maškar na Hlinecku
Sokolnictví
Tanec Verbuňk
Jízda Králů
Prodej a vývoz předmětů kulturní hodnoty
Předmět kulturní hodnoty – přírodniny nebo lidské výtvory nebo jejich soubory, které jsou významné pro historii, literaturu, umění nebo vědu a splňují kritéria obsažená v příloze zákona.
Vývoz
Zákon podmiňuje vývoz chráněných předmětů doložitelnou existencí osvědčení, že tyto předměty nejsou prohlášeny za kulturní památky, nebo nejsou součástí souboru za kulturní památku prohlášenou.
Organizace oprávněné vydávat na základě žádosti dané osvědčení:
muzei, galeriemi, archivy, knihovnami organizacemi památkové péče zřizované orgány státní správy.
Osvědčení je tak vydáno na žádost FO nebo PO, která daný předmět hodlá vyvést. Odborná organizace je limitována lhůtou pro vydání osvědčení, a to v délce 1 měsíce od doručení žádosti. Platnost osvědčení je pak omezena dobou tří let ode dne vydání.
FO nebo PO, která hodlá vyvézt předmět kulturní hodnoty, předkládá osvědčení celnímu úřadu při propuštění předmětu kultní hodnoty do režimu vývozu. Jedno vyhotovení osvědčení také doprovází předmět kulturní hodnoty.
Knihovní činnost
Knihovna – zařízení v němž jsou způsobem zaručujícím rovný přístup všem bez rozdílu poskytován veřejné knihovnické a informační služby vymezené zákonem, a který je zapsán v evidenci knihoven.
Platí princip bezplatnosti
a) Knihovny zřizované státem
Knihovna a tiskárna pro nevidomé K. E. Macana pro nevidomé a zrakově postižené
Moravská zemská knihovna v Brně
Knihovny zřizované krajem (od r. 2001)
b) Knihovny zřizované příslušným orgánem obce
Nejnižším stupněm systému veřejných knihoven.
Základní povinnosti provozovatelů veřejných knihoven
a) Povinnost vést evidenci knihovního fondu a meziknihovních výpujček
b) Povinnost provádět revizi knihovního fondu
c) Povinnosti spojené s vyřazováním knihovních dokumentů
Vyřazování:
· knihovně téhož druhu
· knihovnám, které jsou součástí školy
· jinému zájemci, darovány nebo zlikvidovány
Muzejní a galerijní činnost
Muzeum – Sbírka významná pro prehistorii, hostili, umění, literaturu, techniku, přírodní nebo společenské vědy.
Muzea
Národní muzeum Praha
Orlické muzeum Choceň
Muzeum loutkařských kultur v Chrudimi
Východočeské muzeum v Pardubicích – Zámek Pardubice
Muzeum řemesel v Letohradě
Galerie – Sbírky výtvarného umění
Nejvýznamnější galerie v ČR
Národní galerie v Praze
· Palác Kynských
· Jízdárna Pražského hradu
· Klášter sv. Anežky České¨
· Šternberský palác
· Klášter sv. Jiří
· Veletržní palác
Galerie Hollar – grafiky
Galerie Alfonse Muchy – Praha
Galerie fotografie v Praze